
Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Ebrill 2018
Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn www.coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.
Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Dydd Llun – Dydd Gwener 09.30 – 16.00,
Dydd Mercher 10.30 – 16.30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.
Archif

Lluniad ailgreu o Fila Rufeinig Abermagwr NPRN: 405315 DI2011_0038c C.549520
Archif Cloddiad Fila Rufeinig Abermagwr: Cyfeirnod ARVE/03
Lluniadau gwreiddiol o grochenwaith a darganfyddiadau eraill o Abermagwr; tynnwyd gan Ian Dennis, comisiynwyd gan CBHC
Dyddiadau a gwmpesir: 2010-2015
Archifau Prosiect ADAS: Cyfeirnod ADAS_01-04
Archifau prosiect yn ymwneud â Cathedral View, Gabalfa Road, Gabalfa, Caerdydd (Cyfeirnod ADAS CVG17)
Dyddiadau a gwmpesir: 2017
Archifau Prosiect Archaeoleg Cymru
Archifau prosiect yn ymwneud â:
- Sully Road, Cogan, Bro Morgannwg, 2016: Cyfeirnod AWP_223
- Hanbury Arms, Caerllion, Casnewydd, 2017: Cyfeirnod AWP_224
- Fferm Pysgodllyn, Cradoc, Aberhonddu, 2017: Cyfeirnod AWP_225
- Parc Bute, Heol y Castell, Caerdydd, 2017: Cyfeirnod AWP_226
- Towy Terrace, Llanymddyfri, Sir Gâr, 2017: Cyfeirnod AWP_227
- Banc HSBC gynt, East Street, Rhaeadr, Powys, 2017: Cyfeirnod AWP_228
- Coleg Caerdydd a’r Fro gynt, Trowbridge Road, Trowbridge, Caerdydd, 2017: Cyfeirnod AWP_229
- Pen y Ffridd, Bangor, 2013: Cyfeirnod AWP_230
Y Casgliad Cofnodi Brys
Deunydd a roddwyd ar adnau gyda CHCC fel amod caniatâd cynllunio, yn ymwneud â:
- Fferm Poethfoel, Tafarnyfedw, 2018: Cyfeirnod ERC2018_002
- Eglwys Santes Ellyw, Llanelieu, Talgarth, 2014: Cyfeirnod ERC2018_003
- A465 Blaenau’r Cymoedd, Rhan 2. Pibell Garthffosiaeth Segur, Cofnod Adeilad Hanesyddol, 2018: Cyfeirnod ERC2018_004
- Capel Coch, Capel Coch Road, Llanberis, 2016-2017: Cyfeirnod ERC2018_005
- Eglwys St Paul, Grangetown yn dangos yr eitemau a gymerwyd o’r eglwys cyn ailddatblygu’r safle, 2018: Cyfeirnod ERC2018_006
- Maes yr Hendre, Maenan, 2016: Cyfeirnod ERC2018_007
- Treowen, Llanwarw, 2018: Cyfeirnod ERC2018_008

Lluniad ailgreu o Abaty Tyndyrn NPRN: 359 DI2009_0406 C.434834
Y Prosiect Teithwyr Ewropeaidd yng Nghymru: Cyfeirnod ETW
Cofnodion yn deillio o’r Prosiect Teithwyr Ewropeaidd: cyd-fenter rhwng CBHC, Prifysgol Bangor a’r Ganolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd i greu adnodd digidol yn seiliedig ar ddisgrifiadau teithwyr o Ewrop a fu’n ymweld â Chymru yn ystod y 18fed a’r 19eg ganrif
Dyddiadau a gwmpesir: 2013-2018
Casgliad o Gloddiadau ar Microfiche: Cyfeirnod EMC
Set o gopïau microfiche o gofnodion cloddio ar gyfer nifer o safleoedd yng Nghymru, o sawl ffynhonnell, a drosglwyddwyd i CHCC gan Historic England
Dyddiadau a gwmpesir: 1991-2010
Y Casgliad Rhoddion Digidol Cyffredinol: Cyfeirnod DD2018_005
Cyfres o luniau a chynllun safle o domen sbwriel mawr o gregyn yn Kingswood Pill, Doc Penfro, wedi’u tynnu gan David James
Dyddiadau a gwmpesir: 2018
Casgliad Geoff Ward: Cyfeirnod GAW/02
Adroddiadau ysgrifenedig yn ymwneud ag amryfal adeiladau, wedi’u cynhyrchu gan Geoff Ward, CBHC
Dyddiadau a gwmpesir: 1980-2015
Adroddiadau Ymddiriedolaeth Archaeolegol Gwynedd: Cyfeirnod GAT10_08
Adroddiadau’n dwyn y teitl ‘Archaeological Excavation in Advance of the Extension of the Dolbenmaen Water Treatment Works and Dolbenmaen to Cwmystradllyn Water Pipeline’; Rhifau Prosiect G2231 a G2293, Rhif Adroddiad 1371
Dyddiadau a gwmpesir: 2017
Ffotograffiaeth Ddigidol yr Ymchwilwyr
Delweddau digidol wedi’u tynnu gan y Prosiect CHERISH, 2017, yn ymwneud â:
- Glanfa, Landshipping Brickyard Hotel. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_012
- Burton Ferry. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_013
- Caer Bentir Porth y Rhaw. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_014
- Caer Bentir Porth y Rhaw. Ffotograff o ran wedi’i herydu o’r ffos naddedig-mewn-craig orllewinol: Cyfeirnod DS2018_015
- Goleudy South Bishop ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_ 016
- Caer Hubberston. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_017
- Caer bentir Dinas Fach ar ddistyll. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_018
- Ynys Dewi ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_019
- Ynys Gateholm ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_020
- Llongddrylliadau Bae Gelliswick ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_021
- Carreg Rhoson ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_022
- Daufraich, Y Cerrig, ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_023
- North Bishop, ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_024
- Caer bentir Castle Head. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_025
- Pont Reilffordd Castle Pill ar ddistyll. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_026
- Great Castle Head. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_027
- Great Castle Head, Dale. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_028
- Caer bentir Gribin. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_029
- Gwastadau Dale. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_030
- Little Castle Point. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_031
- Dociau Aberdaugleddyf. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_032
- Mill Haven Rath. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_033
- Nab Head. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_034
- Pentref Niwgwl. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_035
- Safleoedd byrddio Neyland, ar ddistyll. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_036
- Porth y Bwch. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_037
- Chwareli Llechi Porth-gain. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_038
- Caer Stack Rock, ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_039
- Stack Rocks, ar ddistyll mawr. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_040
- Storfa arfau’r Llynges Frenhinol. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_041
- Goleudy St Ann’s Head. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_042
- Castell Sain Ffraid. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_043
- Tower Point Rath. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_044
- Watery Bay Rath. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_045
- Llaneilfyw, Solfach, clawdd terfyn. Arolwg rhagchwilio o’r awyr man cychwyn: Cyfeirnod DS2018_046
Delweddau digidol yn ymwneud â:
- Fferm Cae Mardin, 2013: Cyfeirnod DS2018_047
- Eglwys St Andrew, Y Beifil, 2015: Cyfeirnod DS2018_048
- Gwersyll Carn Ingli, 2015: Cyfeirnod DS2018_049
- 300 metr i’r dwyrain o Chwarel Carn Ingli, 2015: Cyfeirnod DS2018_050
- Bryngaer Carn Alw, 2015: Cyfeirnod DS2018_051
- Carnedd Carn Menyn, 2015: Cyfeirnod DS2018_052
- Cerrig Waun Llwyd, Dolaumaen, 2015: Cyfeirnod DS2018_053
- Foel Feddau, Carnedd, 2015: Cyfeirnod DS2018_054
- Bedd-yr-Afanc, 2015: Cyfeirnod DS2018_055
- Crug Pant-y-Groes, 2015: Cyfeirnod DS2018_056
- Llech-y-Drybedd, 2015: Cyfeirnod DS2018_057
- Foel Cwm-Cerwyn, Carnedd I, 2015: Cyfeirnod DS2018_058
- Foel Cwm-Cerwyn, Carneddi II-IV, 2015: Cyfeirnod DS2018_059
- Castell Forlan, 2015: Cyfeirnod DS2018_060
- Fferm Prysg, Maen Hir I, 2015: Cyfeirnod DS2018_061
- Lloc gyda sarnau i’r gogledd-ddwyrain o Ddryslwyn, 2015: Cyfeirnod DS2018_062
- Crugiau Maensaeson, Carnedd II, 2015: Cyfeirnod DS2018_063
- Lloc Ôl Cnwd Post-coch, i’r gogledd-ddwyrain o Nyfer, 2015: Cyfeirnod DS2018_064
- Fferm Hafod Tydfil, i’r de o Frynberian, 2015: Cyfeirnod DS2018_065
- Melin Manian, Llandudoch a Poppit Sands, 2015: Cyfeirnod DS2018_066
- Bryngaer Moel Trigarn, Carnedd y Dwyrain a Charnedd y Gorllewin, 2015: Cyfeirnod DS2018_067
- Plasty a gardd New Moat (dymchwelwyd), 2015: Cyfeirnod DS2018_068
- Cylch Cerrig Gors Fawr, 2015: Cyfeirnod DS2018_069
- Carn Meini; Carn Menyn brigiadau ‘carreg las’ Carn Menyn, 2015: Cyfeirnod DS2018_070
- Crugiau Cemaes, Crugiau I a II, 2015: Cyfeirnod DS2018_071
- Caerau, Trewyddel a Llwybr Arfordir Penfro rhwng Bae Ceibwr a Foel Hendre, 2015: Cyfeirnod DS2018_072
- Tref Aberteifi, y Castell a Thŷ’r Castell, 2015: Cyfeirnod DS2018_073
Ffeiliau Safle y CHC
Deunydd yn ymwneud â:
- Safle Gwaith Tunplat Bryn a nodweddion cysylltiedig, Camlas Abertawe, 1977-1980: NPRN 40444
- Loc Pont Clydach, Camlas Abertawe, 1974-1975: NPRN 34496
- Gefail Clydach, 1974: NPRN 404750
- Tramffordd Glofa Graigola, 1976-1980: NPRN 406361
- Tramffordd Glofa Gwauncaegurwen, 1976-1979: NPRN 34376
- Loc Rhif 8, Trebanos Lower, Camlas Abertawe, 1976-1978: NPRN 34497
- Camlas Abertawe, Doc Sych Godre’r-graig, 1968-1975: NPRN 34491
- Camlas Abertawe, Doc Waun-y-Coed, 1976: NPRN 34490
- Tai gweithwyr yng Nghlydach Upper Forge, 1979: NPRN 688
- Glofa Gwaith Haearn Ynyscedwyn, Camlas Gangen a Doc, 1975-1980: NPRN 406367
- Tramffordd Glofeydd Gwaith Haearn Ynyscedwyn a Chwm-Nant-Llwyd, 1975: NPRN 34376
- Glofa Gwaith Haearn Ynyscedwyn, Pont Tramffordd, 1976: NPRN 34897
- Pont Ynys-Meudwy-Ganol, Camlas Abertawe, 1976: NPRN 34508
- Gwaith Brics a Therra Cotta Ynysmeudwy, 1979: NPRN 40806
- Loc Isaf Ynysmeudwy, Rhif 12, Camlas Abertawe, 1975-1978: NPRN 34499
- Loc Uchaf Ynysmeudwy, Rhif 13, Camlas Abertawe, 1978: NPRN 34500
- Ynysmeudwy Uchaf, pont gerrig dros Gamlas Abertawe, 1968-1978: NPRN 34516
Casgliad Naomi Hughes: Cyfeirnod NHC
Casgliad o ffotograffau du a gwyn o nifer o eglwysi yng Nghymru, wedi’u tynnu gan Naomi Hughes
Dyddiadau a gwmpesir: c.1995
Casgliad Paul R. Davis: Cyfeirnod PRD_02_1165_1221
Delweddau digidol yn ymwneud ag amryfal safleoedd yng Nghymru
Dyddiadau a gwmpesir: 2018
Casgliad yr Athro G. D. Barri Jones: Cyfeirnod GDBJ14
Deunydd archifol yn ymwneud ag ymchwil i Fwynglodddiau Plwm, Copr ac Aur Rhufeinig a datblygiad mwyngloddio yng Nghymru ynghyd â pheth deunydd cymharol o’r tu allan i Gymru
Dyddiadau a gwmpesir: 1968-1978
Casgliad Rachael Jones: Cyfeirnod RJC
Dogfennau teitl a phapurau cyffelyb yn ymwneud â nifer o adeiladau yn Sir Drefaldwyn, yn wreiddiol yn eiddo i deulu Rachael Jones
Dyddiadau a gwmpesir: 1858-1997
Casgliad Nodweddu Trefol, Cais Treftadaeth Byd y Diwydiant Llechi: Cyfeirnod SWH
Dogfennau nodweddu trefol wedi’u cynhyrchu gan Richard Hayman yn rhan o’r cais am enwebiad Treftadaeth Byd
Dyddiadau a gwmpesir: 2017

Chwarel Lechi Maenofferen NPRN: 400427 FHA12/03/07 C.624758
Casgliad Ysgol Pensaernïaeth Cymru: Cyfeirnod WSA/M1/17-21
Lluniadau mesuredig yn ymwneud â Chapel Peniel, Tremadog, wedi’u cynhyrchu gan Gareth Lewis, myfyriwr yn Ysgol Pensaernïaeth Cymru
Dyddiadau a gwmpesir: 1966
Llyfrau
Allen, Valerie & Evans, Ruth, 2016. Roadworks: Medieval Britain, Medieval roads, Manchester: Manchester University Press.
Barrett, J.H. & Orton, D.C. eds, 2016. Cod and herring: The archaeology and history of Medieval sea fishing, Oxford: Oxbow.
Brough, Gideon, 2017, The rise and fall of Owain Glyndwr: England, France and the Welsh rebellion in the Late Middle Ages, London: I.B. Tauris.
Cummings, Vicki, 2017. The Neolithic of Britain and Ireland, Abingdon: Routledge.
Fair, Alistair, 2018. Modern playhouses: An architectural history of Britain’s new theatres, 1945-1985, Oxford: Oxford University Press.
Harden, Bettina, 2017. The most glorious prospect: Garden visiting in Wales 1639-1900, Llanelli: Graffeg.
Hunt, Roger & Boyd, Iain, 2017. New design for old buildings, Newcastle upon Tyne: RIBA.
Huws, Richard E., 2017. Enwau tai a ffermydd Bont-goch (Elerch), Ceredgion, Talybont, Y Lolfa.
Mynors, Charles, 2017. Listed buildings and other heritage assets, 5th ed. London: Sweet & Maxwell.
Pope, Robert ed., 2016. T&T companion to nonconformity, London: Bloomsbury Publishing.
Rabbitts, Paul, 2017. British bandstands, Stroud: Amberley.
Venning, Timothy, 2017. Kingmakers: How power in England was won and lost on the Welsh frontier, Stroud: Amberley.
Whyte, William, 2017. Unlocking the church: The lost secrets of Victorian sacred space, Oxford: Oxford University Press.
Woodward, Ann & Hill, J.D., 2017 (reprint). Prehistoric Britain: The ceramic basis, Oxford, Oxbow.
Cyfnodolion
Antiquity Volume 091, Number 358 (Awst 2017)
Antiquity Volume 091, Number 359 (Hydref 2017)
Antiquity Volume 092, Number 361 (Chwefror 2018)
The Archaeologist Issue 103 (Gaeaf 2018)
British Archaeology Volume 160 (Mai/Mehefin 2018)
Current Archaeology Issue 338 (Mai 2018)
Current World Archaeology Volume 8, No.4 (Ebrill/Mai 2018)
Cymru a’r Môr / Maritime Wales Cyfrol 38 (2017)
Essex Historic Buildings Group Newsletter No.3 (Mawrth 2018)
Focus Historic Environment Scotland (2018)
The Gower Society Newsletter (Gwanwyn 2018)
Heritage in Wales Volume 66 (Gwanwyn 2018)
Landscapes Volume 018, No. 1 (Mehefin 2017)
Morgannwg Volume 061 (2017)
Pembrokeshire Life (Ebrill 2018)
Pen Cambria No. 37 (Gwanwyn 2018)
Proceedings of the Cambridge Antiquarian Society Volume 106 (2017)
Sheetlines Number 111 (Ebrill 2018)
The Society for the Protection of Ancient Buildings magazine (Gwanwyn 2018)
Touchstone: Architecture in Wales (2017)
Welsh Mills Society Newsletter Number 131 (Ebrill 2018)
Welsh Mines Society Newsletter Volume 078 (Gwanwyn 2018)
Cylchgronau: gwasanaeth ymwybyddiaeth gyfredol
British Archaeology Volume 160 (Mai/Mehefn 2018): Disgrifiad o’r gwaith a darganfyddiadau yn y Vile, Rhosili t.52; prosiect tirwedd Bryn Celli Ddu t.58; gwybodaeth am y Gynhadledd Archaeoleg yng Nghymru 31/08/2018-02/09/2018, Llanbedr Pont Steffan t.59
The Society for the Protection of Ancient Buildings magazine (Gwanwyn 2018): Gwaith Achos, Caniatâd adeilad rhestredig ar gyfer Eglwys Whitson, Casnewydd t.41, Eglwys Sant Grwst a Chapel Gwydir, Llanrwst t.38
Cysylltwch â ni
Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:
Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU
Ffôn: +44 (0)1970 621200
Ffacs: +44 (0)1970 627701
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk
01/05/2018