
Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Gorffennaf 2018
Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn www.coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.
Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Dydd Llun – Dydd Gwener 09.30 – 16.00,
Dydd Mercher 10.30 – 16.30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.
Archifau

Ffotograff arosgo lliw CBHC o Fae Caerdydd yn edrych tuag at Gei’r Forforwyn, 2012 Cyfeirnod AP_2012_2101 C.916374 NPRN: 422952
Casgliad Gwasanaethau Archaeolegol a Threftadaeth ArchaeoDomus : Cyfeirnod ADAHS
Arolygon digidol o amryfal adeiladau a safleoedd yng Nghymru
Dyddiadau a gwmpesir: 2015-2018
Archaeological Perspectives Analysis Consultancy (A.P.A.C. Ltd)
Cofnodion digidol yn ymwneud ag ymchwiliadau archaeolegol yn:
- 1 West End Cottages, West End, Gwndy, 2017: Cyfeirnod APAC_118
- 21-23 Neville Street, Y Fenni, 2017: Cyfeirnod APAC_119
- Capel Carmel a Chlwb Rygbi Blaenau Gwent, High Street, Abertyleri, 2017: Cyfeirnod APAC_120
- Anchor Inn, Tyndyrn, 2017: Cyfeirnod APAC_121
- Anchor Inn, Tyndyrn, 2018: Cyfeirnod APAC_122
- Eglwys Fethodistaidd Blaenafon, 2018: Cyfeirnod APAC_123
- Boughrood Deadhouse, 2018: Cyfeirnod APAC_124
- Brook Farm, Mamheilad, 2018: Cyfeirnod APAC_125
- Chapel House, Culvert Bridge, Anghidi, Tyndyrn, 2018: Cyfeirnod APAC_126
- Great Triley East, 2017: Cyfeirnod APAC_127
- 3 King Street, Bryn-mawr, 2017: Cyfeirnod APAC_128
- New House Barn, Llanwytherin, 2017: Cyfeirnod APAC_129
- The Elms, Llandeilo Bertholau, 2015: Cyfeirnod APAC_130
Adroddiadau/Gwerthusiadau Archaeolegol (nid gan yr Ymddiriedolaethau Archaeolegol)
Archifau prosiect yn ymwneud â:
- Quince Cottage, Llyswyrny, Bro Morgannwg, 2018: Cyfeirnod AENT40_26
- Cefn y Gaer, Trefeca, 2017: Cyfeirnod AENT40_27
Archifau Arolwg Border Archaeology
Adroddiadau Archaeolegol yn ymwneud â:
- Tir yn Grove Farm, Gypsy Lane, Llan-ffwyst, Y Fenni, 2016: Cyfeirnod BA068_01
- The Old Forge, Y Grysmwnt, 2011: Cyfeirnod BA069_01
Casgliad Sleidiau Cadw: Cyfeirnod CS
Casgliad o sleidiau a chofrestri perthynol a gynhyrchwyd neu a gasglwyd gan Cadw/Y Swyddfa Gymreig dros nifer o flynyddoedd. Dengys y delweddau safleoedd ac adeiladau archaeolegol ar hyd a lled Cymru a rhai safleoedd yn Iwerddon hefyd.
Dyddiadau a gwmpesir: 1960-2010
Y Casgliad Cofnodi Brys
Deunydd a dderbyniwyd fel rhan o’r broses gynllunio, yn ymwneud â:
- Insole Court, 2011-2016: NPRN 19075
- Banc y National Westminster, Cas-gwent, 2018: NPRN 36435
Y Prosiect Teithwyr Ewropeaidd yng Nghymru
Deunydd yn ymwneud â’r prosiect, yn cynnwys:
- Ffilm fer sy’n canolbwyntio ar ymweliadau teithwyr o Ffrainc a’r Almaen â thref ddiwydiannol Merthyr Tudful ar ganol y bedwaredd ganrif ar bymtheg, a’u disgrifiadau hwy o’r dref, 2018: Cyfeirnod ETW_MT
- Delweddau o Bont Grog Conwy, 2017: Cyfeirnod ETW_CSG
- Delweddau o Bont y Borth, Porthaethwy, 2017: Cyfeirnod ETW_MBG
- Delweddau o Felin Wynt Mynydd Parys, 2017: Cyfeirnod ETW_PMG
- Delweddau o Castle Hill, Dinbych-y-pysgod, 2017: Cyfeirnod ETW_TG

Canolfan Mileniwm Cymru ac Adeilad y Pierhead, Caerdydd, 2006 Cyfeirnod DS2006_104_002 C.524373 NPRN: 403908
Ffotograffiaeth Ddigidol yr Ymchwilwyr
Arolygon ffotograffig yn ymwneud â:
- Bethania, Capel y Methodistiaid Calfinaidd Cymraeg, Treforys, 2017: Cyfeirnod DS2018_438
- Philadelphia, Capel y Methodistiaid Calfinaidd Cymraeg, Treforys, 2017: Cyfeirnod DS2018_439
- Mynydd-Bach, Capel yr Annibynwyr, Tre-boeth, Abertawe, 2017: Cyfeirnod DS2018_440
- Capel y Methodistiaid Wesleaidd Saesneg, Porth-cawl, 2018 Cyfeirnod DS2018_441
- Capel y Bedyddwyr a’r Undodwyr, Notais, Porth-cawl, 2018: Cyfeirnod DS2018_442
- Capel St Andrew, Y Mynydd Bychan, Caerdydd, 2016: Cyfeirnod DS2018_443
- Theatr Twm o’r Nant (a elwir hefyd yn Neuadd Goffa Dr Pierce), 2012: Cyfeirnod DS2018_444
- Capel Riverside, Port Talbot, 2016: Cyfeirnod DS2018_445
- Melin Brookhouse, Dinbych, 2010: Cyfeirnod DS2018_446
- Banc y National Westminster, 35 Vale Street, Dinbych, c. 2010: Cyfeirnod DS2018_447
- 27 a 31 Vale Street, Dinbych, 2008: Cyfeirnod DS2018_448
- Yr Hen Ystafelloedd Cynnull a Marchnad y Cigyddion, Dinbych, 2010: Cyfeirnod DS2018_449
- Butetown, Caerdydd, 2018: Cyfeirnod DS2018_450
- Clwb y Ceidwadwyr, Dinbych, 2012: Cyfeirnod DS2018_451
- 23 Stryd Fawr, Dinbych, 2011: Cyfeirnod DS2018_452
- Yr Hope and Anchor yn 94 Vale Street, Dinbych, 2012: Cyfeirnod DS2018_453
- Becws, Back Row, Dinbych, 2011: Cyfeirnod DS2018_454
- Bryn Celyn, 1 Henllan Place, Dinbych, 2007: Cyfeirnod DS2018_455
- 21 Stryd Fawr, Dinbych, 2011: Cyfeirnod DS2018_456
- Capel New Street, Aberystwyth, 2010: Cyfeirnod DS2018_457
- Yr Hen Ystafelloedd Arwerthu / Clwb y Rhyddfrydwyr, Aberystwyth, 2010: Cyfeirnod DS2018_458
- 5-7 Mwrog Street, Rhuthun, 2014: Cyfeirnod DS2018_459
- Tu mewn atig 5 i 7 Mwrog Street, Rhuthun, 2014: Cyfeirnod DS2018_460
- Tu allan Adeilad y YMCA, Pontmorlais Road, Merthyr Tudful, 2005: Cyfeirnod DS2018_461
- Tu mewn Porth y Dŵr, 67 Clwyd Street, Rhuthun, 2013: Cyfeirnod DS2018_462
Cofnodion Cloddio Paul Courtney: Cyfeirnod PCER
Cofnodion cloddio’n ymwneud â Thyndyrn a Brynbuga (a safleoedd eraill ), yn cynnwys nodiadau, lluniadau safle a sleidiau
Dyddiadau a gwmpesir: 1970au
Casgliad Paul R. Davis: PRD_02
Awyrluniau lliw yn ymwneud ag amryfal safleoedd yng Nghymru
Dyddiadau a gwmpesir: 2018
Casgliad o Awyrluniau Fertigol yr Arolwg Ordnans: Y Casgliad Printiau Mawr
Yn cynnwys helaethbrintiau du a gwyn (c.20″) wedi’u cymryd o roliau 9″. Wedi’u ffeilio yn nhrefn yr wyddor yn ôl tref, cymuned neu nodwedd
Dyddiadau a gwmpesir: 1963-1997
Awyrluniau Arosgo Digidol Lliw CBHC
Awyrluniau arosgo yn dangos:
- Golygfeydd i’r de o Nant y Rhestr, Llanwrtyd, 2015: Cyfeirnod AP2018_085
Casgliad Cyhoeddiadau Camlas Maldwyn CBHC: Cyfeirnod AMC03
Deunydd, wedi’i gynhyrchu gan Gomisiwn Gwasanaethau’r Gweithlu ar y cyd â CBHC a Chyngor Dosbarth Sir Drefaldwyn, yn ymwneud â phrosiect i gofnodi gwahanol adeiladweithiau ar hyd Camlas Maldwyn
Dyddiadau a gwmpesir: 1970-1988
Casgliad Llinell Trawsyrru Trydan Abertawe i’r Fenni
Rhan o arolwg yn deillio o brosiect a gomisiynwyd gan y Bwrdd Glo Cenedlaethol, yr ymgymerwyd ag ef gan Fairey Surveys Ltd
Dyddiadau a gwmpesir: 1968
Casgliad Tucker: Cyfeirnod DGT
Casgliad o nodiadau, sleidiau, mapiau, lluniadau, gweithredoedd, papurau, erthyglau a thrawsgrifiadau, i gyd wedi’u casglu neu eu cynhyrchu gan D. G. Tucker, cyn Gomisiynydd Brenhinol, a’i wraig Mary. Mae’r cofnodion yn cynnwys deunydd yn ymwneud â Diwydiant Llechi Sir Benfro, Mwyngloddiau Sir Aberteifi, Melinau Afon Tefeidiad, Melinau Sir Faesyfed a Druid’s Inn, a blwch o ddeunydd amrywiol ar wahanol safleoedd a thopigau.
Dyddiadau a gwmpesir: 1970-1997

‘Dolffiniaid’ yn Nociau Caerdydd, 1973 Cyfeirnod DI2007_1356 C.417076 NPRN: 91412
Llyfrau
Ashton, Owen R. 1980 reprint. A short history of Builth Wells: from Medieval to Modern times. Wyeside Arts Centre: Builth Wells.
Evans, R.M. 1972. Children in the iron industry 1840 – 42. National Museum of Wales: Cardiff.
Evans, Tony. 1974. Tin workers. Tony Evans: Llanelli.
Llangollen Urban District Council. [1970?]. Lovely Llangollen: The scenic gem of North Wales: the official guide. Llangollen Urban District Council: Llangollen.
Keating, M. Honora. 1965. Plas-yn-Rhiw. Gwenlyn Evans: Caernarvon.
Miles, John; Thomas, Keri & Watkins, Tudor. 2017. The Swansea Vale Railway: a Midland railway outpost. Lightmoor Press: Lydney.
Postles, Dave. 2017. The north through its names: a phenomenology of Medieval and early-modern northern England. Oxbow Books: Oxford.
Purchon, W.S and Bartlett, C.J. 1932. A small town house of the Georgian period in Wales: no. 6, Working Street, Cardiff. Cardiff: National Museum of Wales.
Sampson, Aylwin. 1972. Llanbedr Pont Steffan = Lampeter. Cymdeithas Lyfrau Ceredigion: Aberystwyth.
Sampson, Aylwin. 1972. Aberteifi = Cardigan. Cymdeithas Lyfrau Ceredigion: Aberystwyth.
Seaborne, Malcolm. 1998. A guide to the stained glass in St. Asaph Cathedral. Dean and Chapter of St. Asaph Cathedral: St. Asaph.
Simpson, Anne Turner and Stevenson, Sylvia [Eds.]. 1980. Town houses and structures in Medieval Scotland: a seminar. University of Glasgow Dept. of Archaeology: Glasgow.
Thomas, W. Gerwyn. 1979. Welsh coal mines. National Museum of Wales: Cardiff.
White, Richard. 1987. Caerleon: Roman Fortress. Cadw: Welsh Historic Monuments: Cardiff.
White, Richard. 1988. St. Davids. Cadw: Welsh Historic Monuments: Cardiff.
William, Eurwyn. 1973. Adeiladau fferm traddodiadol yng Nghymru. Amgueddfa Genedlaethol Cymru, Caerdydd.
Young, Norman R. [Ed.] 1971. What you will see in the Vale of Rheidol: Britain’s first railway nature trail. West Wales Naturalist’s Trust Limited: Aberystwyth.
Cyfnodolion
Archaeology in Wales Volume 56 (2017).
Cartographic Journal Volume 55 No. 2 (Mai 2018).
Current Archaeology Issue 341 (Awst 2018).
The Georgian: Magazine of the Georgian Group Issue 1 (2018).
The Georgian Group Journal Volume 26 (2018).
Journal of the Railway and Canal Historical Society No. 232, Volume 39, Part 5 (Gorffennaf 2018).
Llafur: Journal of Welsh People’s History Volume 12, No. 2 (2017).
Maplines Volume 32, Issue 1 (Gwanwyn 2018).
Past: the Newsletter of the Prehistoric Society Volume 89 (Haf 2018).
Railway and Canal Historical Society Bulletin No. 474 (Gorffennaf 2018).
Tools and Trades History Society Newsletter Volume 140 (Trinity 2018).
Touchstone: the magazine for architecture in Wales Volumes 01-09, 16-18.
Trafodion Cymdeithas Hanes Sir Ddinbych / Denbighshire Historical Society Transactions Cyfrol 66 (2018).
The Victorian Volume 58 (Gorffennaf 2018).
Victorian Society: News (Gorffennol 2018).
Cymdeithas Melinau Cymru / Welsh Mills Society Newsletter, Number 132 (Gorffennaf 2018).
Welsh Railways Archive, Journal of the Welsh Railways Research Circle Volume 6, No. 7 (Mai 2018).
Welsh Railways Research Circle Newsletter No. 155 (Haf 2018).
Cylchgronau: Ymwybyddiaeth Gyfredol
The Georgian: Magazine of the Georgian Group Iss. 1 (2018) tt.12-25 Gwaith achos: Capel y Babell, Cwmfelin-fach; The Guildhall, Caerfyrddin; Neuadd Fawr, Cil-y-cwm; Gwesty Plas Hafod, Gwernymynydd; Plas Tŷ Coch, Caernarfon; Glynllifon, Llandwrog; Tŷ Caerwent, Caer-went; Gwentlands, Cas-gwent; 25 St James’ Square, Trefynwy; Ysgubor Ddyrnu, Llanddewi Felffre; Fferm Alleston, Penfro; y Bull’s Head Inn gynt, Aberhonddu; Peace Cottage, Evancoyd; Tŷ Ystrad, Trefyclo. tt.38-42, ‘Naval architecture in the eighteenth century’, Charlotte Ward.
Journal of the Railway and Canal Historical Society No. 232, Volume 39, Part 5 (Gorffennaf 2018), tt.293-305 erthygl gan Stephen Rowson, ‘Low Water Pier 1870-c1890: an overlooked railway station at Cardiff’.
Victorian Society: News (Gorffennaf 2018), t.3 mynegi pryder bod Barics Amddiffynnol Doc Penfro ar werth.

Morglawdd Bae Caerdydd, 1998 Cyfeirnod GTJ28568 C.61208 NPRN: 305755
Cysylltwch â ni
Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:
Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU
Ffôn: +44 (0)1970 621200
Ffacs: +44 (0)1970 627701
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk
07/31/2018