Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Gorffennaf 2022
CBHC / RCAHMW > Newyddion > Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Gorffennaf 2022
Digital colour photograph showing the last survivor of a group of about twenty seaweed drying huts that used to be located at Freshwater West in the early 20th century. The huts were used for drying seaweed that was harvested by women from the village of Angle. The seaweed was laid out on the floor of a hut for a week, and once dry was sent to Swansea for processing into laver bread. Taken by our Maritime Investigator Julian Whitewright in April 2022.

Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Gorffennaf 2022

Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.

Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Rydym ni ar agor ar Ddydd Llun, Dydd Mawrth a Dydd Iau rhwng 9:30 a 16:00, ac ar Ddydd Mercher rhwng 10:30 a 16:30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.

Archif

Mae eitemau archif wedi’u hychwanegu i’r casgliadau canlynol yn ystod y mis diwethaf:

Copïau caled yw llawer o’r eitemau hyn, sy’n cynnwys cynlluniau ar raddfa fawr, ffotograffau ac adroddiadau, ac maent ar gael i’w gweld yn ein hystafell chwilio yn Aberystwyth. Mae eitemau eraill yn rhai digidol y gellir eu gweld ar ein catalog ar-lein Coflein.

Dyma rai o’r eitemau sydd wedi’u catalogio erbyn hyn ac sydd ar gael ar Coflein:

Ffotograffau lliw digidol o Gofeb Ryfel Merthyr Tudful, Pontmorlais, Merthyr Tudful. Mae’r ffigwr efydd o löwr, sy’n ffigwr maint llawn, wedi’i baru â ffigwr arall o fenyw’n cario plentyn, sy’n cynrychioli aberth pobl gartref yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Arolwg ffotograffig gan Geoff Ward o CBHC.
Ffotograffau lliw digidol o Gofeb Ryfel Merthyr Tudful, Pontmorlais, Merthyr Tudful. Mae’r ffigwr efydd o löwr, sy’n ffigwr maint llawn, wedi’i baru â ffigwr arall o fenyw’n cario plentyn, sy’n cynrychioli aberth pobl gartref yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Arolwg ffotograffig gan Geoff Ward o CBHC.
Ffotograff lliw digidol yn dangos mawn sydd yn y golwg ym mhen deheuol Traeth Niwgwl, a dynnwyd gan ein Hymchwilydd Arforol ni, Julian Whitewright, ym mis Mawrth 2022. Mae gweddillion coedwig danddwr, a gwaddodion mawn cysylltiedig, yn dod i’r golwg o dro i dro ar Draeth Niwgwl pan fydd lefel y tywod yn is nag arfer. Mae’r pethau sydd wedi’u darganfod yn cynnwys bwyell o’r Oes Efydd a chorn carw.
Ffotograff lliw digidol yn dangos mawn sydd yn y golwg ym mhen deheuol Traeth Niwgwl, a dynnwyd gan ein Hymchwilydd Arforol ni, Julian Whitewright, ym mis Mawrth 2022. Mae gweddillion coedwig danddwr, a gwaddodion mawn cysylltiedig, yn dod i’r golwg o dro i dro ar Draeth Niwgwl pan fydd lefel y tywod yn is nag arfer. Mae’r pethau sydd wedi’u darganfod yn cynnwys bwyell o’r Oes Efydd a chorn carw.
Ffotograff lliw digidol yn dangos ffenestr yn yr eglwys sydd wedi mynd â’i phen iddi yng Nghastelldwyran, Clunderwen. Mae’r ffotograff yn rhan o arolwg o’r eglwys, a gynhaliwyd gan Martin Davies yn 2022.
Ffotograff lliw digidol yn dangos ffenestr yn yr eglwys sydd wedi mynd â’i phen iddi yng Nghastelldwyran, Clunderwen. Mae’r ffotograff yn rhan o arolwg o’r eglwys, a gynhaliwyd gan Martin Davies yn 2022.
Ffotograff lliw digidol yn dangos yr allor yn Eglwys Gatholig Sant Joseff, Pwllheli. Mae gan yr allor, a wnaed o lechen Aberllefenni, waelod siâp hecsagon â delwedd o bysgodyn ac angor wedi’i hysgythru arni ynghyd ag arysgrifen ar hyd ymyl y mensa, sef ‘a’r gair a wnaethpwyd yn gnawd’, mewn ysgrifen Geltaidd. Rhan o gasgliad o ffotograffau sy’n dangos eglwysi Catholig yng Nghymru, a dynnwyd gan Architectural History Practice yn 2018.
Ffotograff lliw digidol yn dangos yr allor yn Eglwys Gatholig Sant Joseff, Pwllheli. Mae gan yr allor, a wnaed o lechen Aberllefenni, waelod siâp hecsagon â delwedd o bysgodyn ac angor wedi’i hysgythru arni ynghyd ag arysgrifen ar hyd ymyl y mensa, sef ‘a’r gair a wnaethpwyd yn gnawd’, mewn ysgrifen Geltaidd. Rhan o gasgliad o ffotograffau sy’n dangos eglwysi Catholig yng Nghymru, a dynnwyd gan Architectural History Practice yn 2018.
Ffotograff lliw digidol yn dangos yr un olaf o grŵp o oddeutu ugain o gytiau sychu gwymon a arferai fod yn Freshwater West ddechrau’r 20fed ganrif. Roedd y cytiau’n cael eu defnyddio i sychu gwymon a gâi ei gynaeafu gan fenywod o bentref Angle. Byddai’r gwymon yn cael ei osod ar lawr un o’r cytiau am wythnos, a phan fyddai’n sych byddai’n cael ei anfon i Abertawe i’w droi’n fara lawr. Tynnwyd gan ein Hymchwilydd Arforol, Julian Whitewright, ym mis Ebrill 2022.
Ffotograff lliw digidol yn dangos yr un olaf o grŵp o oddeutu ugain o gytiau sychu gwymon a arferai fod yn Freshwater West ddechrau’r 20fed ganrif. Roedd y cytiau’n cael eu defnyddio i sychu gwymon a gâi ei gynaeafu gan fenywod o bentref Angle. Byddai’r gwymon yn cael ei osod ar lawr un o’r cytiau am wythnos, a phan fyddai’n sych byddai’n cael ei anfon i Abertawe i’w droi’n fara lawr. Tynnwyd gan ein Hymchwilydd Arforol, Julian Whitewright, ym mis Ebrill 2022.
Llun lliw digidol yn dangos hen ddarn o beiriant yng nghei Porth y Pistyll, Aberdaron gyda pherson hefyd er mwyn gweld ei wir faint. Cafodd y cei ei adeiladu yn ystod degawd cyntaf yr 20fed ganrif, ac roedd yn gysylltiedig â chwarel wenithfaen gerllaw a oedd yn gweithredu dan gyfarwyddyd Co-operative Granite Quarries Ltd. Rhan o arolwg ffotograffig digidol, a luniwyd yn 2020 gan Michael Statham.
Llun lliw digidol yn dangos hen ddarn o beiriant yng nghei Porth y Pistyll, Aberdaron gyda pherson hefyd er mwyn gweld ei wir faint. Cafodd y cei ei adeiladu yn ystod degawd cyntaf yr 20fed ganrif, ac roedd yn gysylltiedig â chwarel wenithfaen gerllaw a oedd yn gweithredu dan gyfarwyddyd Co-operative Granite Quarries Ltd. Rhan o arolwg ffotograffig digidol, a luniwyd yn 2020 gan Michael Statham.

Llyfrau

Mae ein llyfrau a’n cyfnodolion i gyd wedi’u cofnodi ar Gatalog Llyfrgell y Comisiwn Brenhinol ac mae modd eu gweld yn ein Llyfrgell a’n Hystafell Chwilio.

  • Archifdy Ceredigion Archives. 2020. Edrychwch yn ofalus : Arolwg o Sir Aberteifi / Look closely : Cardiganshire surveyed. Aberystwyth: Cyngor Sir Ceredigion.
  • Drury, P. a McPherson, A. 2008. Conservation principles: policies and guidance for the sustainable management of the historic environment. London: English Heritage.
  • English Heritage. 2007. Regeneration in historic coastal towns. London: English Heritage.
  • Fishlock, Trevor. 2007. In this place: the National Library of Wales. Aberystwyth: Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
  • Owain, Eryl. 2022. William Morgan, Tŷ Mawr a’r Wybrant. Llanrwst: Gwasg Carreg Gwalch.

Cyfnodolion

  • Architects’ Journal Cyfrol 249 (Rhifyn 6, 23 Mehefin 2022).
  • Context: Journal of the Institute for Historic Building Research Cyfrolau 163-164 (Mawrth-Mai 2020) a 168-169 (Mehefin-Medi 2021).
  • Current Archaeology Cyfrol 389 (Awst 2022).
  • Heritage Now: The Magazine of Historic Buildings and Places Cyfrol 02 (Haf 2022).
  • The Georgian Cyfrol 1 (Gwanwyn 2022).
  • The Georgian Group Journal Cyfrol 30 (2022).
  • The Victorian Volume 70 (Gorffennaf 2022).

Cylchgronau: gwasanaeth ymwybyddiaeth gyfredol

  • Current Archaeology Cyfrol 389 (Awst 2022), t.8 News in brief, Treasure in Wales – Bronze Age hoard found in Llanddeusant, Carmarthenshire. t.66 CAER Heritage.
  • Georgian Cyfrol 1 (Gwanwyn 2022), t.27 Casework: Jezreel Baptist Chapel, Goginan; Plas Newydd, Llanfair Dyffryn Clwyd; St Paul’s Church, Stow Hill, Newport.
  • Georgian Group Journal Cyfrol 30 (2022), t. 149-160 For dowager or disability? John Nash’s designs for the Countess of Shannon, Rebecca Tropp, yn cynnwys trafodaeth am filas Cymreig diweddarach Nash a’r grwpiau cronolegol y mae Richard Suggett yn eu defnyddio i’w categoreiddio.
  • Heritage Now Cyfrol 02 (Haf 2022), t. 9-15 Casework, Llys Onnen, Abergele; All Saints Church, Aberystwyth; St Cadoc, Caerleon, Former Hebron Chapel, Monmouth; Saints Asaph and Cyndeyrn, St Asaph.
  • Victorian Cyfrol 70 (Gorffennaf 2022), t. 18 Case notes: The Barmouth Railway Viaduct: Repair or Replace, Tom Taylor. t.19 Casework: Kinmel Hall, Conwy. t.23 Case study: Renewed: Victoria Pier, Colwyn Bay, Elgan Jones.

Cysylltwch â ni

Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:

Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU

Ffôn: +44 (0)1970 621200
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk

Croesewir gohebiaeth yn y Gymraeg a’r Saesneg | Correspondence welcomed in Welsh and English

17/08/2022

Subscribe
Notify of
guest

Security code *

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments

MYNNWCH Y NEWYDDION DIWEDDARAF AM DREFTADAETH CYMRU

Ymunwch â’r rhestr e-bostio i dderbyn diweddariadau rheolaidd. Mae’n rhad ac am ddim!

Tweets

0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x