Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Hydref 2018

Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn www.coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.

Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Dydd Llun – Dydd Gwener 09.30 – 16.00,
Dydd Mercher 10.30 – 16.30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.

Archifau

Teils carreg o ffynhonnell leol a ffurfiai ran o’r to ar Fila Rufeinig Abermagwr
Cyfeirnod DS2010_582_008 C.862941 NPRN: 405315

Archif Cloddiad Fila Rufeinig Abermagwr

• Archif cyhoeddiad yn ymwneud ag erthygl a gyhoeddwyd yn Archaeologia Cambrensis 167 (2018) 143-219, The Romano-British villa at Abermagwr, Ceredigion: excavations 2010-2015, gan Jeffrey L. Davies a Toby Driver; 2010-2018: Cyfeirnod ARVE/04

Adroddiadau/Gwerthusiadau Archaeolegol (nid gan yr Ymddiriedolaethau Archaeolegol)

• Deunydd archifol yn ymwneud â maenordy Elisabethaidd a ddymchwelwyd: Tŷ Mawr, Llangasty Tal-y-llyn, Powys. Mae’n cynnwys yr adroddiad cloddio terfynol, lluniadau arolwg maes, canlyniadau ymchwil hanesyddol a detholiad o ffotograffau; 1995-2000: Cyfeirnod AENT40_29

Archifau Prosiect Archaeoleg Cymru

• Tri adroddiad a gynhyrchwyd yn ystod gwaith archaeolegol yn Shoals Hook Farm, 2014-2015. Rhif y Prosiect 2287, 2014-2015: Cyfeirnod AWP_293_01

Casgliad C.J. Spurgeon

• Setiau niferus o fynegeion cardiau wedi’u llunio gan Jack Spurgeon, 1916-2007: Cyfeirnod CJS01
• Nodiadau ymchwil, copïau drafft, detholiadau o wahanol ffynonellau, copïau o ddarluniau’n ymwneud â nifer o safleoedd wedi’u cyfeirnodi fel LM1-20 (Later Masonry Castles/Cestyll Gwaith Maen Diweddarach) fel y’u cyhoeddwyd yn y Glamorgan Inventory, Cyfrol III, Rhan 1b – ‘Later Castles from 1217 to the Present’. Cyhoeddwyd gyntaf yn 2000: Cyfeirnod CJS02/01
• Nodiadau ymchwil, copïau drafft, rhanfapiau o wahanol ffynonellau, copïau o ddarluniau a gohebiaeth yn ymwneud â nifer o safleoedd wedi’u cyfeirnodi fel TH1-4 (Tower Houses/Tai Tŵr) fel y’u cyhoeddwyd yn y Glamorgan Inventory, Cyfrol III, Rhan 1b – ‘Later Castles from 1217 to the Present’. Cyhoeddwyd gyntaf yn 2000: Cyfeirnod CJS02/02
• Nodiadau ymchwil, copïau drafft, rhanfapiau o wahanol ffynonellau, copïau o ddarluniau a gohebiaeth yn ymwneud â nifer o safleoedd wedi’u cyfeirnodi fel SH1-4 (Strong Houses/Tai Cadarn) fel y’u cyhoeddwyd yn y Glamorgan Inventory, Cyfrol III, Rhan 1b – ‘Later Castles from 1217 to the Present’. Cyhoeddwyd gyntaf yn 2000: Cyfeirnod CJS02/03
• Nodiadau ymchwil, copïau drafft, rhanfapiau o wahanol ffynonellau, copïau o ddarluniau a gohebiaeth yn ymwneud â nifer o safleoedd wedi’u cyfeirnodi fel PC1-12 (Possible Castles or Strong Houses/Cestyll neu Dai Cadarn Posibl) fel y’u cyhoeddwyd yn y Glamorgan Inventory, Cyfrol III, Rhan 1b – ‘Later Castles from 1217 to the Present’. Cyhoeddwyd gyntaf yn 2000: Cyfeirnod CJS02/04
• Nodiadau ymchwil, copïau drafft, rhanfapiau o wahanol ffynonellau, copïau o ddarluniau a gohebiaeth yn ymwneud â nifer o safleoedd wedi’u cyfeirnodi fel MI1-3 (Miscellaneous Sites/Safleoedd Amrywiol) fel y’u cyhoeddwyd yn y Glamorgan Inventory, Cyfrol III, Rhan 1b – ‘Later Castles from 1217 to the Present’. Cyhoeddwyd gyntaf yn 2000: Cyfeirnod CJS02/05

Casgliad C.N. Johns

• Cynllun lliw ar bapur dargopïo yn ymwneud â Chastell Coch, Tongwynlais; a’r arweinlyfr cysylltiedig, cyhoeddwyd gan y Weinyddiaeth Adeiladau Cyhoeddus a Gweithfeydd ym 1954: Cyfeirnod CNJ07/07

Y Neuadd Wledda yng Nghastell Coch, 1991
Cyfeirnod DI2005_0669 C.414493 NPRN: 93112

Negatifau 35mm Cadw o Henebion Cofrestredig

• Arolygon ffotograffiaeth liw o henebion yng Nghymru a wnaed gan William Jones, 1997: Cyfeirnod CSAM/WJ
• Arolygon ffotograffiaeth liw o henebion yng Nghymru a wnaed gan W. G. Owen, 1998-2000: Cyfeirnod CSAM/WGO
• Arolygon ffotograffiaeth liw o henebion yng Nghymru, wedi’u labelu’n “General”, 1987-1997: Cyfeirnod CSAM/GEN
• Taflenni log yn gysylltiedig â’r negatifau 35mm a gynhyrchwyd gan Cadw: Cyfeirnod CSAM/LOG

Archif Prosiectau Cotswold Archaeology

• Archif prosiect yn ymwneud â chloddio yn Domgay Lane, Four Crosses, Powys. Mae’n cynnwys taflenni cofnod cyd-destun, sleidiau lliw, printiau cyffwrdd, lluniadau maes, taflenni arolwg, ac adroddiadau; 2005: Cyfeirnod CA9073

Y Casgliad Cofnodi Brys

• Arolwg ffotograffig, gydag allwedd lleoliadau a hanes cryno o Treforest Textile Printers, 2018: Cyfeirnod ERC2018_011
• Arolwg ffotograffig a lluniadau mesuredig yn ymwneud ag adeiladau modurdy yn Fron, Llangefni, 2018: Cyfeirnod ERC2018_012
• Arolwg ffotograffig a lluniadau mesuredig yn ymwneud â Chapel Bethany, Tywyn, 2018: Cyfeirnod ERC2018_013

Casgliad Cyngor Sir y Fflint: Cyfeirnod FCCC

Casgliad o luniadau mesuredig wedi’u rhoi gan Adran Gadwraeth Cyngor Sir y Fflint, cyn symud i swyddfeydd newydd.

Dyddiadau a gwmpesir: 1974-1982

Y Casgliad Rhoddion Digidol Cyffredinol

• Ffotograffau digidol a chynllun lleoliad yn dangos graffiti ar gerrig yng Ngharn Llechart, wedi’u tynnu gan Dr Paul Graves-Brown, 2009 a 2018: Cyfeirnod DD2018_013

Archif Prosiectau Ymddiriedolaeth Archaeolegol Gwynedd

• Archif prosiect yn ymwneud â chloddio yn Hedd yr Ynys, 2014-2016: Cyfeirnod GATP054

Ffotograffiaeth Ddigidol yr Ymchwilwyr

• Ffotograffau digidol yn ymwneud ag amryfal safleoedd yng Nghymru, 2018: Cyfeirnod DS2018_491-497

Casgliad Paul R. Davis: Cyfeirnod PRD_02

Ychwanegiadau pellach at y casgliad o gofnodion digidol a gynhyrchwyd gan Paul Davis, yn ymwneud â nifer o safleoedd yng Nghymru

Dyddiadau a gwmpesir: 2007-2018

Awyrluniau Digidol Arosgo Lliw CBHC

• Awyrluniau arosgo yn ymwneud ag amryfal safleoedd yng Nghymru a dynnwyd fel rhan o raglen rhagchwilio o’r awyr y Comisiwn Brenhinol, 2015: Cyfeirnod AP2018_531-609

Moryd Mawddach, 18 Hydref 2018
NPRN: 525705

Casgliad Richard Barrett: Cyfeirnod RB
Ffotograffau digidol o gapeli: wedi’u tynnu gan Richard Barrett fel rhan o brosiect i gofnodi llun o dalcen pob capel
Dyddiadau a gwmpesir: 2018

Llyfrau

Mae ein holl lyfrau a chylchgronau wedi’u cofnodi yng Nghatalog Llyfrgell y Comisiwn Brenhinol a gellir eu gweld yn ein Llyfrgell ac Ystafell Ymchwil.

•  Jones, W.B. a Freeman, E.A. 1998. The history and antiquities of St David’s. Haverfordwest: Pembrokeshire County Council.

Gwahanlithiau o Lyfrgell y Grŵp Pensaernïaeth Werinol

• Atkinson, Frank. 1959. Water-shot stonework: a building technique, gwahanlith o Transactions of Lancashire and Cheshire Antiquarian Society Cyfrol LXIX, tt. 141- 143. Manchester: Lancashire and Cheshire Antiquarian Society.
• Borne, Patricia a Dixon, Philip. 1978. Halton castle reconsidered, gwahanlith o Archaeologica Aeliana Cyfrol VI, Pumed Gyfres, tt. 131-139. Newcastle upon Tyne: Archaeologica Aeliana.
• Catacuzino, S. 1990. Understanding timber framed buildings: papers given at a conference organised by the international council on monuments and sites. London: Icomos.
• Fletcher. J.L. 1962. Middle farm Harwell, gwahanlith o Harlequin, Gwanwyn 1962. Oxford[?]: Harlequin.
• Gaillard-Bans, Patricia. 1976. Maison longue et famille étendue Bretagne, gwahanlith o Études rurales Cyfrol 62, tt. 73-87. Paris: Études rurales.
• Gibson, A., Partridge, C. a Day, I. 1983. Investigation of a 13^th Century building at no. 2 West Street, Ware, gwahanlith, tt. 126- 143. Hertford: Hertfordshire Archaeology.
• Giles, C. 1994. Recording historic farm buildings: proceedings of a one day conference held on 15 January 1994 at The King’s Manor, exhibition square, York.  York: The Historic Farm Buildings Group.
• Goodburn, Damian. 1991. A Roman timber framed building tradition, gwahanlith o Archaeological Journal, Cyfrol 148, tt. 182 – 204. London: Archaeological Journal.
• Grundy, Joan. 1976. Outline of development of stone barns in East Lancashire, [Hunangyhoeddedig, gwahanlith?]
• King, M. a Stevens, W. 1979. Saints, scholars, and heroes: studies in medieval culture in honour of Charles W. Jones, Volume Two: Carolingian studies. Collegeville, Minnesota: Hill Monastic Manuscript Library, Saint John’s Abbey and University.
• Lewis, Elizabeth. 1985. Excavations in Bishops Waltham 1967-78, gwahanlith o Proceedings of the Hampshire Field Club and Archaeological Society, Cyfrol 41, tt. 81-126. Southampton [?]: Hampshire Field Club and Archaeological Society.
• Lewis, Elizabeth. 1991. Three Hampshire Wealden houses, gwahanlith o Proceedings of the Hampshire Field Club and Archaeological Society, Cyfrol 46, tt. 113-130. Southampton [?]: Hampshire Field Club and Archaeological Society.
• McCann, John. 1996. The influence of rodents on the design and construction of farm buildings in Britain, to the mid-nineteenth century, gwahanlith o The Journal of the Historic Farm Buildings Group Cyfrol 10, tt. 1-28. Cardiff: The Historic Farm Buildings Group.
• McDowall, R.W., Smith, J.T. a Stell, C.F. 1966. Westminster Abbey: the timber roofs of the collegiate church of St. Peter at Westminster, gwahanlith o Archaeologica Cyfrol 100, tt. 135-174. Oxford: Printed by Vivian Ridler for the Society of Antiquaries of London.
• Meirion-Jones, Gwyn I. 1979. The Wakes Selborne: a short architectural guide.  Selborne: The Oats Memorial Library and Museum and the Gilbert White Museum.
• Moodey, Gordon. 1973. The restoration of Hertford castle gatehouse, gwahanlith o Hertfordshire Archaeology Cyfrol 3, tt. 100-109. St. Albans: Hertfordshire Archaeology.
• Moodey, Gordon. 1973. Hertford: fifteenth-century timbers from Parliament square, gwahanlith o Hertfordshire Archaeology Cyfrol 3, tt. 138-142. St. Albans: Hertfordshire Archaeology.
• Moodey, Gordon. 1973. Hertford: A metropolitan slip-ware chamber pot, gwahanlith o Hertfordshire Archaeology Cyfrol 3, tt. 142-143. St. Albans: Hertfordshire Archaeology.
• Moodey, Gordon. 1973. Canons maltings, Ware, gwahanlith o Hertfordshire Archaeology Cyfrol 3, tt. 143-148. St. Albans: Hertfordshire Archaeology.
• Morris, Bernard. 1966. Old farmhouses and cottages in Gower, gwahanlith o Gower Cyfrol 17. Swansea: The Gower Society.
• Morris, Bernard. 1974. Oxwich castle, gwahanlith o Gower Cyfrol 25. Swansea: The Gower Society.
• Portsmouth, O.S. 1970. The cross keys inn St. Mary Street, Swansea, gwahanlith o Gower Cyfrol 20. Swansea: The Gower Society.
• Reynolds, J., Burrell, C. a Bignall, D. 1967. Durngate mill, Winchester, gwahanlith o The Proceedings of the Hampshire Field Club and Archaeological Society Cyfrol 24, tt. 103-112. Southampton [?]: Hampshire Field Club and Archaeological Society.
• Ruth Gibson; D W H Miles; Henley Archaeological & Historical Group; Oxford Dendrochronology Laboratory (Oxford, England). 2010. Building report on the Old Bell, 20 Bell Street, Henley-on-Thames, dendro-dated to 1325. [Henley on Thames]: Henley on Thames Archaeological & Historical Group.
• Singleton, William A. 1955. Traditional domestic architecture in Lancashire and Cheshire, gwahanlith o The
• Transactions of the Lancashire and Cheshire Antiquarian Society, Cyfrol LXV, tt. 33-47. Manchester:
• Transactions of the Lancashire and Cheshire Antiquarian Society.
• Stell, G. ac Omand, D. 1976. The Caithness croft. [Elgin, Scotland?]: Laidhay Preservation Trust.
• Walker, James. [?]. Lock house, Sawbridgeworth, gwahanlith o Hertfordshire Archaeology. St. Albans: Hertfordshire Archaeology.
• Walton, James. 1975. The English stone-slater’s craft, gwahanlith o Folk Life Cyfrol 13, tt. 38-53. Cardiff[?]: Folk Life.
• Walton, James. 1996. Old Yorkshire stone crafts, gwahanlith o Folk Life Cyfrol 35, tt. 78-90. Cardiff[?]: Folk Life.
• Zimmermann, W. Haio. 1998. Why was cattle-stalling introduced in prehistory? The significance of byre and stable and of outwintering, papur o’r gynhadledd ‘Settlement and Landscape’ yn Århus, Denmarc, Mai 4-7, 1998. Aarhus: Jutland Archaeological Society.

Cyfnodolion

• Architects Journal Cyfrol 245 (Rhifyn 19, Hydref 2018).
• AJ Specification Medi (2018).
• The Architects’ Journal Cyfrol 245 (Rhifyn 18, 27 Medi 2018).
• British Archaeology Cyfrol 163 (Tachwedd/Rhagfyr 2018).
• Council for British Archaeology Newsletter Cyfrol 44 (Hydref 2018-Ionawr 2019).
• Current Archaeology Cyfrol 344 (Tachwedd 2018).
• Newyddlen / Newsletter. Prosiect Llongau-U 1914-18: Yn Coffáu’r Rhyfel ar y Môr / U-Boat Project: Commemorating the War at Sea Cyfrol 5 (Hydref 2018).
• Victorian Society News Hydref (2018).
• Welsh Railways Research Circle Cyfrol 156 (Hydref, 2018).

Cylchgronau: Ymwybyddiaeth Gyfredol

• British Archaeology Cyfrol 163 (Tachwedd/Rhagfyr 2018). T.7 ‘Stonehenge drew visitors from the very start’ – Mae tystiolaeth isotop yn cysylltu’r bobl â chludo cerrig gleision Cymru cyn 2500 CC. T.15 Mae ‘Sharp Focus’ yn trafod Ystrad Fflur, Cwm Mwyro a Hafod Eidos. T.16-25 ‘Taking the Ghosts of Summer: aerial archaeology in 2018’: erthygl ar ddarganfyddiadau newydd yr haf (gyda llun hyfryd o Toby). T.65 ‘GWR Revetment Wall, Swansea’: erthygl yn trafod ansawdd amrywiol datganiadau effaith ar dreftadaeth, a ddaeth yn orfodol ym mis Medi 2017.
• Current Archaeology Cyfrol 344 (Tachwedd 2018). T.18-24 ‘Out of the ashes: Seeking the origins of the first people of Stonehenge’ – Mae tystiolaeth isotop yn awgrymu bod Saethyddion Boscombe yn hanu o Gymru, yr un fath â’r cerrig gleision.
• Victorian Society News Hydref (2018). Cyngor Sir Dinbych yn cwblhau’r Gorchymyn Pryniant Gorfodol ar Ysbyty Meddwl Dinbych.

Cysylltwch â ni

Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:

Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU

Ffôn: +44 (0)1970 621200
Ffacs: +44 (0)1970 627701
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk

11/05/2018