
Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Hydref 2019
Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.
Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Dydd Llun – Dydd Gwener 09.30 – 16.00,
Dydd Mercher 10.30 – 16.30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.
Archifau

Prosiectau Archaeoleg Aeon: Cyfeirnod AAP
Adroddiadau prosiect yn ymwneud ag amryfal weithgareddau archaeolegol yng Nghymru
Dyddiadau a gwmpesir: 2013-2019
Archifau Prosiect Archaeoleg Cymru / Archaeology Wales
Archifau prosiect yn ymwneud â:
- Tennyson Avenue, Llan-wern, Casnewydd, 2018: Cyfeirnod AWP_362
Casgliad Arthur Chater: Cyfeirnod ACC
Copïau digidol o negatifau’n ymwneud â safleoedd yn Sir Aberteifi
Dyddiadau a gwmpesir: 1963-1964
Casgliad Cadw o Negatifau Lliw 35mm o Adeiladau Rhestredig: Cyfeirnod CLBN
Negatifau lliw yn dangos adeiladau ym Mlaenau Gwent, Caerffili, Sir Gâr, Ceredigion a Morgannwg, wedi’u tynnu gan Cadw yn ystod ei raglen o ail-arolygu adeiladau rhestredig
Dyddiadau a gwmpesir: 1980-2010
Archif y Prosiect CHERISH
- Data o arolwg laser-sganio o’r awyr (LiDAR) yn ymwneud ag Ynysoedd y Moelrhoniaid, Ynys Seiriol, Ynys Enlli, Ynys Tudwal, Gwales ac Ynys Dewi: Cyfeirnod CHR_04
Casgliad Sleidiau David Smith: Cyfeirnod DSSC
Sleidiau lliw yn dangos adeiladau gwerinol yng ngogledd-orllewin Cymru
Dyddiadau a gwmpesir: 1978-1985
Y Casgliad Cofnodi Brys
Arolygon ffotograffiaeth ddigidol, a deunydd cysylltiedig, yn ymwneud â:
- Capel Pentower, Abergwaun, 2019: Cyfeirnod ERC_2019_013
- Gwesty’r Westgate (Llys Sirol a Swyddfeydd Treth Incwm gynt), Caerdydd, 2019: Cyfeirnod ERC_2019_014
Archif Prosiectau Engineering Archaeological Services Ltd
- Arolwg ffotograffig, lluniadau, adroddiad adeilad sy’n sefyll, a metadata archifol digidol yn ymwneud â Rhiwgoch, Bronaber, Trawsfynydd. Mehefin 2019: Cyfeirnod EASPA05


Y Prosiect Teithwyr Ewropeaidd i Gymru
- Data laser-sganio (ffeiliau .pod a .pts) yn ymwneud ag Abaty Tyndyrn, o arolwg yr ymgymerwyd ag ef fel rhan o’r Prosiect Teithwyr Ewropeaidd i Gymru, 2017: Cyfeirnod ETW_TIN
Casgliad Cyngor Sir y Fflint
- Ffotograffau a negatifau lliw yn ymwneud ag adeiladau yn Sir y Fflint yn bennaf, 1994-1998: Cyfeirnod FCCC/04
Casgliad Gwaith Powdr Gwn Castell-nedd: Cyfeirnod GNGWC
Deunydd a gasglwyd neu a gynhyrchwyd gan Elizabeth Tough yn y 1980au fel rhan o waith archaeolegol yng Ngwaith Powdr Gwn Castell-nedd a Mwynglawdd Silica Dinas. Mae’n cynnwys cofnodion archaeolegol, lluniadau, gwybodaeth hanesyddol, adysgrifau o gyfweliadau, mapiau, negatifau, printiau a ffotograffau.
Dyddiadau a gwmpesir: 1985-1988
Archifau Prosiect Heritage Recording Services Wales
- Adroddiad wedi’i rwymo a ffeiliau digidol yn ymwneud ag ymchwiliad, gwaith cofnodi a briff gwylio archaeolegol yng Nghastell Coch, Tongwynlais, Mehefin 2019: Cyfeirnod HRS006
Casgliad Awyrluniau Fertigol yr Arolwg Ordans (Printiau Mawr)
Casgliad printiau mawr yr Arolwg Ordnans, yn cynnwys helaethiadau du a gwyn (tuag 20″) wedi’u cymryd o roliau ffilm 9″. Wedi’u ffeilio yn nhrefn yr wyddor yn ôl tref, cymuned neu nodwedd.
Dyddiadau a gwmpesir: 1963-1997
Casgliad Paul R. Davis: Cyfeirnod PRD_02
Ffotograffau lliw yn ymwneud ag amrywiol safleoedd yng Nghymru: ychwanegiadau at y casgliad
Dyddiadau a gwmpesir: 2007-2019
Awyrluniau Digidol Arosgo Lliw CBHC
Awyrluniau, wedi’u tynnu yn ystod sychder 2018, yn ymwneud â:
- Ystradmeurig: Cyfeirnod AP2019_989
- Llynnoedd Grange Springs: Cyfeirnod AP2019_990
- Neuadd a Gerddi Leighton: Cyfeirnod AP2019_991
- Gwenhafdre Uchaf: Cyfeirnod AP2019_992
- Llangollen: Cyfeirnod AP2019_993
- Llanelwy: Cyfeirnod AP2019_994
- Goleudy’r Parlwr Du a Thalacre: Cyfeirnod AP2019_995
- Rheilffordd Llyn Tegid: Cyfeirnod AP2019_996
- Plas Trawsgoed: Cyfeirnod AP2019_997
- Chwarel Lechi Aberllefenni a’r tir o’i chwmpas: Cyfeirnod AP2019_998
- Y Bala: Cyfeirnod AP2019_999
Archifau Prosiect Wessex Archaeology
Archifau prosiect yn ymwneud â:
- Fferm Wynt Bryn Blaen, Llangurig, 2017: Cyfeirnod WAP_19

Llyfrau
Mae ein holl lyfrau a chylchgronau wedi’u cofnodi yng Nghatalog Llyfrgell y Comisiwn Brenhinol a gellir eu gweld yn ein Llyfrgell ac Ystafell Ymchwil.
- Addoldai Cymru / Welsh Religious Buildings Trust. 2018. Anghydffurfiaeth Gymreig: Bywyd capel y gorffennol mewn lluniau / Welsh Nonconformity: Historic chapel life in pictures. Pen-y-bont ar Ogwr / Bridgend: Addoldai Cymru / Welsh Religious Buildings Trust.
- Addoldai Cymru / Welsh Religious Buildings Trust a Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru / Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Wales. 2019. Llwybrffydd Bedyddwyr Cymru / A Welsh Baptist Trail. Pen-y-bont ar Ogwr / Bridgend: Addoldai Cymru / Welsh Religious Buildings Trust.
- Dating Old Welsh Houses: Denbighshire Branch. 2019. Cynwyd Scrapbook Three. Discovering Old Welsh Houses Group.
- Evans, Dinah. 2019. A new, even better, Abertawe: Rebuilding Swansea 1941-1961. Swansea: West Glamorgan Archive Service.
- Jenkins, Geraint. 2019. Cardiganshire County History: Volume 2. Medieval and Early Modern Cardiganshire. Cardiff: University of Wales Press.
- Redknap, Mark, Rees, Sian ac Aberg, Alan (golygyddion). 2019. Cymru a’r môr: 10,000 o flynyddoedd o hanes y Môr. Talybont: Y Lolfa.
- Redknap, Mark, Rees, Sian ac Aberg, Alan (golygyddion). 2019. Wales and the sea: 10,000 years of Welsh maritime history. Talybont: Y Lolfa.
Cyfnodolion
- Antiquity Cyfrol 93 (Rhif 371, Hydref 2019).
- AJ Specification Hydref (2019).
- Architects’ Journal Cyfrol 246 (Rhan 19, 10/10/2019 a Rhan 20, 24/10/2019).
- British Archaeology Cyfrol 169 (Tachwedd/Rhagfyr 2019).
- Capel Newsletter Cyfrol75 (Hydref 2019).
- Community Archaeology & Heritage Cyfrol 6 (Rhif 4, Tachwedd 2019).
- Current Archaeology Cyfrol 356 (Tachwedd 2019).
- Essex Historic Buildings Group Newsletter Cyfrol 7 (Hydref 2019).
- Gower Journal Cyfrol 70 (2019).
- Cylchgrawn Cymdeithas Hanes a Chofnodion Sir Feirionnydd Cyfrol 18 (Rhan 2, 2019).
- Pen Cambria: The magazine of Mid-Wales Rhif 42 (Gaeaf 2019).
- Trafodion Cymdeithas Hanes Sir Ddinbych Cyfrol 67 (2019).
- Welsh Railways Research Circle Newsletter Cyfrol 160 (Hydref 2019).
Cylchgronau: Ymwybyddiaeth Gyfredol
- Antiquity Cyfrol 93 (Rhif 371, Hydref 2019), t.1178-1196 Boom and bust in Bronze Age Britain: major copper production from the Great Orme mine and European trade, c.1600-1400 BC, R. Alan Williams a Cecile Le Carlier de Veslud.
- Architects Journal 1/10/2019, arddangosfa o’r prosiect ‘Tool/Toy’ gan y dylunydd pensaernïol o Gymru, Maegan Icke, a’r gemydd, Rachel Jones-Jones, yn yr Oslo Triennale.
- Architects Journal Cyfrol 246 (Rhan 19, 10/10/2019), t.18-19 Tatiana Light, Ysgol Pensaernïaeth Cymru – enillydd y wobr AJ i israddedigion am ei phrosiect ar y Gelli. Gwobrau Diwydiant Adeiladau Prydain 2019, t.22 Enillydd y Prosiect Gwasanaeth Cyhoeddus y Flwyddyn – ‘North Wales Sludge Strategy’; t.34 Enillydd Prosiect Bach y Flwyddyn – ‘Greener Grangetown’.
- British Archaeology Cyfrol 169 (Tachwedd/Rhagfyr 2019), t.59, WOOLOLOGY!? Ffair Aeaf y Sioe Frenhinol 25-26/11/2019 – Bydd CBA Cymru, ar y cyd ag Ymddiriedolaeth Archaeolegol Clwyd-Powys, yn archwilio’r cysylltiadau rhwng defnyddio gwlân, magu defaid ac archaeoleg.
- Current Archaeology Cyfrol 356 (Tachwedd 2019), t.11 Datgelu cyfrinachau claddedig bryngaer arfordirol Dinas Dinlle. T.13 Dod o hyd i longddrylliad ar Draeth Pensarn, Abergele, ar ôl tywydd garw.
Cysylltwch â ni
Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:
Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU
Ffôn: +44 (0)1970 621200
Ffacs: +44 (0)1970 627701
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk
Croesewir gohebiaeth yn y Gymraeg a’r Saesneg | Correspondence welcomed in Welsh and English
11/04/2019