
Comisiwn Brenhinol Archif & Llyfrgell Bwletin o Ddeunydd Newydd ei Gatalogio – Ionawr 2019
Croeso i’r rhifyn diweddaraf o Fwletin Archifau a Llyfrgell Cofnod Henebion Cenedlaethol Cymru (CHCC). Gellir gweld yr eitemau archifol a’r llyfrau llyfrgell ac erthyglau o gylchgronau yn ein hystafell ddarllen gyhoeddus. Gellir gweld y deunydd archifol ar Coflein hefyd yn www.coflein.gov.uk. Gellir dod o hyd i bob cyhoeddiad yn ein Catalog Llyfrgell ar-lein.
Rydym ar agor i’r cyhoedd ar yr adegau canlynol:
Dydd Llun – Dydd Gwener 09.30 – 16.00,
Dydd Mercher 10.30 – 16.30.
Fe’ch cynghorir i wneud apwyntiad.
Archifau

Cofeb y Romani i Ernest Burton, Moel y Golfa DS2018_437_002 C.640158 NPRN: 407823
Adroddiadau/Gwerthusiadau Archaeolegol (nid gan yr Ymddiriedolaethau Archaeolegol)
Cofnodion ymchwil archaeolegol digidol yn ymwneud â chloddio ac arolygu Plas Bryncir: Cyfeirnod AENT40_30
Dyddiadau a gwmpesir: 2012-2013
Casgliad Henebion mewn Gofal Cadw
Copïau digidol o negatifau nitrad yn ymwneud ag: Abaty Dinas Basing, Castell Caernarfon, Muriau Tref Caernarfon, Castell Bronllys, Barclodiad y Gawres, Caer y Tŵr, Caer Lêb: Cyfeirnodau CMC_PA_539 – CMC_PA_555
Dyddiadau a gwmpesir: 1927-1960
Casgliad Ffeiliau Cofrestredig Cadw
Ffeiliau cofrestredig caeedig yn y gyfres CAM: Cyfeirnod CAM
Dyddiadau a gwmpesir: 1978- 1998
Adroddiadau Ymddiriedolaeth Archaeolegol Clwyd-Powys
Yn ymwneud ag amryfal weithgareddau archaeolegol yn ardal Clwyd-Powys: Cyfeirnodau CPAT17/16 – CPAT17/73
Dyddiadau a gwmpesir: 2012-2018
Archif Grŵp Archaeoleg Bryniau Clwyd: Cyfeirnod CRAG
Archifau archaeolegol digidol yn ymwneud â phrosiectau yr ymgymerwyd â hwy gan Grŵp Archaeoleg Bryniau Clwyd
Dyddiadau a gwmpesir: 2017-2018
Y Casgliad Cofnodi Brys
Cofnod lluniau digidol (gyda chynllun llawr) yn ymwneud â Gelli Fawr Isaf, Cwmbelan: Cyfeirnod ERC2019_001
Dyddiadau a gwmpesir: 2018
Awyrluniau Digidol Arosgo Lliw CBHC
Awyrluniau arosgo yn ymwneud ag amryfal safleoedd yng Nghymru: Cyfeirnodau AP2019_001-005 – AP2019_077
Dyddiadau a gwmpesir: 2015

Manylyn cerfiad, Eglwys Sant Padarn, Llanbadarn Fawr (Powys) DS2012_389_007 C.564519 NPRN: 236
Llyfrau
Mae ein holl lyfrau a chylchgronau wedi’u cofnodi yng Nghatalog Llyfrgell y Comisiwn Brenhinol a gellir eu gweld yn ein Llyfrgell ac Ystafell Ymchwil.
- Brown, Peter. 2018. The Shopshire Union canal: from the Mersey to the Midlands and Mid-Wales. Market Drayton[?]: Railway and Canal Historical Society.
- Carughi, U a Visone, M. [Goln.]. 2018. Time frames: conservation policies for twentieth-century architectural heritage. London: Routledge.
- Childs, Jeff. 2018. The parish of Llangyfelach: landed estates, farms and families. Swansea[?]: Jeff Childs and West Glamorgan Archive Service.
- Evans, David Gareth. 2018. The buildings of Ruthin. Wrexham: Bridge Books.
- Gwyndaf, Robin. 2017. Cofio Hedd Wyn: Atgofion Cyfeillion a Detholiad o’i Gerdd. Talybont: Y Lolfa.
- Fairclough, Oliver. 2018. The Llanthony valley: a borderland. Maidenhead: The Landmark Trust.
- Tomos, Merfyn Wyn. 2018. Diwydiant a Masnach Dolgellau Industry and Commerce. Llandysul: Gwasg Gomer.
- Watts, David. 2017. Edward Jeffreys, healing evangelist: his story, movement and legacy. Stourbridge: Transformations Publications.
Gwahanlithiau o Lyfrgell y Grŵp Pensaernïaeth Werinol
- Barley, Maurice. 1963. The long-house and laithe-house: a study of the house and byre homestead in Wales and the West Riding, gwahanlith pennod llyfr o Culture and Environment: essays in honour of Sir Cyril Fox, XVI, tt. 479-501. London: Routledge & Kegan Paul.
- Born, Ernest a Horn, Walter. 1981. French Market Halls in Timber: Medieval and Postmedieval, gwahanlith o Institute of Archaeology and Office of the Chancellor, University of California, (?), tt. 197-239. Los Angeles: Institute of Archaeology and Office of the Chancellor, University of California.
- Currie, C.R.J. 1972. Scarf-Joints in the North Berkshire and Oxford area, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XXXVII, tt. 177-186. (?) Oxoniensia.
- Fletcher, John. 1968. Crucks in the West Berkshire and Oxford Region, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XXXIII, tt. 71-88. (?) Oxoniensia.
- Fletcher, John. 1975. The medieval hall at Lewknor, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol Xl, tt. 247-253. Oxford: The Oxford Architectural and Historical Society, Ashmolean Museum.
- Hewett, Cecil. 1966. Jettying and floor-framing in Medieval Essex, llungopi o Medieval Archaeology, Cyfrol 10, tt. 89-112. York: Society for Medieval Archaeology.
- Jones, Stanley R. 1959. “Tir-Y-Coed” A fifteenth century farmhouse in the parish of Melverley, Salop. gwahanlith o Transactions of the Shropshire Archaeological Society, Cyfrol 56, tt. 149– 57. Shrewsbury: Shropshire Archaeological and Historical Society.
- Jope, E.M. a Pantin, W.A. 1958. The Clarendon Hotel Oxford, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XXIII, tt. 1-129. (?) Oxoniensia.
- McCann, John. 1996. An eighteenth-century dovecote at Stewkley, gwahanlith o Records of Buckinghamshire, Cyfrol 36, tt. 120-128. Aylesbury: Buckinghamshire Archaeological Society.
- McDowall, R.W. 1972. Uses of photogrammetry in the study of Buildings, gwahanlith o Photogrammetric Record, Cyfrol 7, Rhifyn 40, tt. 390–404. New York & London: Photogrammetric Record.
- Meirion-Jones, Gwyn I. 1978. The Sunken-Floored Hut in Brittany, gwahanlith o Medieval Village Research Group, Twenty-sixth Annual Report, tt. 32-34. (?) Medieval Village Research Group.
- Mercer, E. 1954. The Houses of the Gentry, gwahanlith o Past and Present, Cyfrol V, Rhif 1, tt. 11-32. (?) Past and Present.
- Michelmore, D.J.H. 1974, A preliminary typology for Pennine aisled barns with king-post, gwahanlith o The Brigantian, journal of the Huddersfield and district Archaeological Society, tt. 15 – 17, Rhif 3. Huddersfield: Huddersfield and District Archaeological society.
- Moran, Madge. [?]. The medieval parts of Plowden hall, gwahanlith o Transactions of the Shropshire Archaeological Society, Cyfrol LIX, tt. 264-271. Shrewsbury: Shropshire Archaeological Society.
- Munby, J. 1975. A fifteenth century Wealden house in Oxford, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XXXIX, tt. 73-76. Oxford: The Oxford Architectural and Historical Society, Ashmolean Museum.
- Munby, J. 1975. 126 High Street: the archaeology and history of an Oxford house, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XL, tt. 254-308. Oxford: The Oxford Architectural and Historical Society, Ashmolean Museum
- Munby, Julian. 1978. Tackley’s inn and three medieval houses in Oxford, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XLIII, tt. 123-169. Oxford: The Oxford Architectural and Historical Society, Ashmolean Museum.
- Pantin, W.A. 1963. Some Medieval English Town Houses, gwahanlith o Culture and Environment: Essays in Honour of Sir Cyril Fox, (?) tt. 445-478. London: Routledge and Kegan Paul.
- Pantin, W.A. 1958. The Clarendon Hotel, Oxford. Part II: The Buildings, gwahanlith o Oxoniensia, Cyfrol XXIII, tt. 84-129. (?) Oxoniensia.
- Ryan, Carole a Moran, Madge. 1985. The Old House Farm, Loppington, gwahanlith o Transactions of the Shropshire Archaeological Society, Cyfrol LXIII, tt. 11-16. (?) Transactions of the Shropshire Archaeological Society.
- Smith, J.T. 1963. The long-house in Monmouthshire: a re-appraisal, gwahanlith pennod llyfr o Culture and Environment: essays in honour of Sir Cyril Fox, XVI, tt. 389-414. London: Routledge & Kegan Paul.
- Smith, P. 1963. The long-house and the laithe-house: a study of the house and byre homestead in Wales and the West Riding, gwahanlith pennod llyfr o Culture and Environment: essays in honour of Sir Cyril Fox, XVI, tt. 415-437. London: Routledge & Kegan Paul.
- Smith, W.John. 1986. Old Bent house: a traditional Pennine building, llungopi o erthygl yn Pennine Magazine, Cyfrol 6:3, tt. 16 -18. Hebden Bridge: Pennine Heritage.
- Stell, Geoffrey. 1982. Some small farms and cottages in Latheron parish, Caithness, llungopi o bennod llyfr yn Caithness: a cultural crossroads, tt. 86–114. Edinburgh: Scottish Society for Northern Studies and Edina Press.
- Tonkin, J.W. 1966. The white house, Aston Munslow gwahanlith o Transactions of the Shropshire Archaeological Society, Cyfrol 58, tt. 1-13. Shrewsbury: Shropshire Archaeological and Historical Society.
- Trench, J.C. a Fenley, P. 1995. Elmodesham house: an Amersham landmark for three centuries, gwahanlith o Records of Buckinghamshire, Cyfrol 37, tt. 141-158. Aylesbury: Buckinghamshire Archaeological Society.
- Walker, Bruce. 1977. The influence of fixed farm machinery on farm building design in eastern Scotland in the late 18th and 19th centuries, gwahanlith o The Archaeology of Scotland: Scottish Archaeological forum 8, tt. 52–74. Edinburgh: Scottish Industrial Archaeology.
- Walton, James. 1981. The South African Kapstylhuis and some European Counterparts, with additional photographs of Madeiran barracas, gwahanlith o Restorica, Rhif 10, tt. 2-8. (?). Restorica.
Cyfnodolion
- Antiquity Cyfrol 92 (Rhif 366 Rhagfyr 2018).
- Cambridge Antiquarian Society Proceedings Cyfrol CVII (2018).
- Cartographiti Rhifyn 95 (Hydref 2018).
- Current Archaeology Cyfrol 347 (Chwefror 2019).
- Essex Historic Buildings Group Newsletter Cyfrol 1 (Ionawr 2019).
- Georgian Rhifyn 2 (Hydref 2018).
- Proceedings of the Prehistoric Society Cyfrol 084 (2018).
- Railway and Canal Historical Society Cyfrol 477 (Chwefror 2019).
- Royal Society of Art Gorffennaf 1963 – Awst 1965.
- Welsh Mills Society Newsletter Cyfrol 134 (Ionawr 2019).
- WHGT Bulletin Rhifyn 76 (Hydref 2018).
Cylchgronau: Ymwybyddiaeth Gyfredol
- Cartographiti Rhifyn 95 (Hydref 2018) t. 4 – Cyfeirir at yr arddangosfa i nodi 450 mlynedd ers marw Humphrey Llwyd, y gŵr a gynhyrchodd y map cyntaf o Gymru. Llyfrgell Genedlaethol Cymru, 19 Ionawr hyd 29 Mehefin 2019.
- Current Archaeology Cyfrol 347 (Chwefror 2019) t. 8, News in brief – Iron age site found in Wales – Mae cloddiad rhagarweiniol wedi datguddio anheddiad o’r Oes Haearn yn Sir Benfro nad oedd neb yn gwybod amdano o’r blaen.
- 10 Winners of 2018 Heritage Angel Awards announced – Enillwyd gwobr y bobl yng Nghymru gan Insole Court am y gwaith adnewyddu yno.
- 15 Excavating the CA archive – Adolygiad o Current Archaeology 130 (Awst 1992): sefydlu’r Great Orme Mine Company i archwilio’r mwyngloddiau o’r Oes Efydd a chyflwyno ffrwyth ei waith i’r cyhoedd yn y ganolfan ymwelwyr.
- 20 Time-honoured places: defining the Neolithic sense of history, Christopher Catling – Cyfeirir at garnedd hir siambrog Capel Garmon fel enghraifft o gladdfa gymunedol sy’n cynrychioli arfer di-dor gan fod cyfres o gyfnodau adeiladu a chyfnodau defnydd i’w canfod yno.
- 62 Sherds, Christopher Catling – Trafodir Celf ac Archaeoleg a’r gynhadledd Celf a’r Dychymyg Archaeolegol: Herio’r Dreigiau a gynhaliwyd ar 27 a 28 Chwefror 2019 yn Aberystwyth, www.bravingthedragons.com.
- 63 Heritage Angels – Cyfeirir at Gastell Aberteifi a gyrhaeddodd y rhestr fer ar gyfer un o wobrau Angel Treftadaeth 2018. Lluniau’n dangos y castell cyn ac ar ôl y prosiect achub.
- 66 Odd Socs – Sonnir am Ymddiriedolaeth Insole Court – sut yr achubwyd y plasty.
- Georgian Rhifyn 2 (Hydref 2018) t. 21 Casework – Tan y wal, Llandudno; Foley House, Sir Benfro; Middle Esgair Cottage, Dolwen, Powys.
- 22 Wales Case Study – Castell Gwrych, Abergele.

Llun o’r Irish Bridge, Rhif 27, Camlas Llangollen DS2007_038_001 C.839744 NPRN: 405798
Cysylltwch â ni
Os oes gennych unrhyw sylwadau neu ymholiadau, mae croeso i chi gysylltu â ni:
Gwasanaeth Llyfrgell ac Ymholiadau CHCC
Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru
Ffordd Penglais
Aberystwyth
Ceredigion SY23 3BU
Ffôn: +44 (0)1970 621200
Ffacs: +44 (0)1970 627701
E-bost: chc.cymru@cbhc.gov.uk
Gwefan: cbhc.gov.uk
02/01/2019