Darganfod Hanes Datblygu Rocedi yn y Cliff Hotel, Y Ferwig
Yn ddiweddar, wrth i mi aros i ddechrau cyflwyniad ar ffotograffiaeth o’r awyr mewn gwesty ger Aberteifi, gwelais wrthrych ar stand ddillad yn y cyntedd a sylweddolais ei fod yn fodel o lansiwr rocedi 3”. Yn llawn chwilfrydedd, fe godais y model i ddarllen yr arysgrif arno:
THE ORIGINAL 3” A.A. ROCKET PROJECTOR
DESIGNED IN THE CLIFF HOTEL IN THE SUMMER OF 1940
PRESENTED BY SIR ALWYN CROW C.B.E.
Dull arloesol cynnar o danio rocedi oedd y lansiwr rocedi 3” daear-i-awyr. Roedd gan bob lansiwr yn y batri gwrthawryennol griw o ddau. Câi’r taflegryn ei saethu drwy ddefnyddio gwefr drydanol fach i danio 9 pwys o danwydd cordit i lywio’r roced 7 troedfedd o hyd, oedd â ffrwydryn 4 pwys yn yr arfben, tuag at awyrennau’r gelyn.
Er nad oedd y system yn arbennig o lwyddiannus – roedd nifer yr awyrennau y cadarnhawyd iddynt gael eu saethu i lawr yn fach iawn – fe gododd y lanswyr rocedi ysbryd y boblogaeth leol. Yn ôl pob sôn, byddai tanio’r rocedi yn cynhyrchu sŵn dychrynllyd wrth i’r taflegrau gael eu hanfon ar eu ffordd.
Mae’r darganfyddiad hwn yn dangos mor allweddol oedd y datblygiadau ym maes rocedeg hylifol a thanwydd solid yng Ngheredigion.
Hefyd yn gweld:
Gan Medwyn Parry
26/01/2017